Een opiniestuk in de zaterdageditie van de Volkskrant zette mij aan het denken. Wie aan yoga of mindfulness deed leek zich juist te conformeren aan de ratrace. Want je leert te verdragen wat eigenlijk ondraaglijk is, te accepteren wat eigenlijk onverteerbaar is.
Tijdens de holistische massagesessies die ik geef, nodig ik mensen uit om te zijn met alles wat zich aandient, te voelen wat er te voelen valt, aangenaam of niet. Juist vanuit het perspectief dat alles er mag zijn, kunnen nieuwe inzichten ontstaan, waardoor er ook andere keuzes gemaakt kunnen worden. Hoe verhouden deze keuzes zich tot de ratrace waar we met zijn allen in zitten?
Zwangere Ellen leest de krant
Ik heb verlof! Ondanks dat ik het masseren en contact met mijn cliënten wel mis, kan ik er echt van genieten. En met het weer van de afgelopen week is het natuurlijk een feestje! Maar dikke enkels en voeten maken het toch iets minder feestelijk en een zwangerschapsmasker zie ik ook niet zo zitten. Toch maar weer even naar binnen. Met mijn zwangere buik van 38 weken plof ik neer op de bank en pak de zaterdagkrant van 5 mei ‘18 erbij. Meestal houd ik het bij Volkskrant Magazine, een enkel stuk uit Sir Edmund en de krant zelf laat ik vrijwel altijd links liggen. Meestal is alleen negatief nieuws nieuws. Terwijl er ongetwijfeld ook zo veel mooiere dingen te melden zijn. Maar een opiniestuk in de krant met als kop “Omarm de loser, hij durft uit de ratrace te stappen” besloot ik toch even te lezen.
Losers en sukkels hebben geen excuus
De schrijfster van het stuk omschrijft een gesprek dat ze had met een jonge auteur. Deze deed wat minachtend over ‘mislukte’ mensen die halsstarrig vast bleven houden aan boeken die ze niet konden schrijven, kunst die ze niet konden maken, op een zolderkamertje zaten, zonder gezin, zonder inkomen. Losers en sukkels met het onvermogen om te begrijpen hoe het werkelijk werkt in deze wereld.
De schrijfster van het opiniestuk geeft toe dat je zeker in deze tijd met alle zelfhulpboeken, TED-talks en artikelen er haast geen excuus meer is om niet aan jezelf te werken en succesvol te zijn. ‘Ga sporten, maak to-do lijstjes, eet super foods, maar doe vooral aan yoga en mindfulness!’
Mindfulness als verdoving
De schrijfster geeft aan dat haar het gevoel bekruipt dat laatst genoemde het geestelijke equivalent is van Ritalin. Een vorm van verdoven. Een middel om mensen rustig te houden. Opdat ze leren verdragen wat eigenlijk ondraaglijk is. En vergeten hoe onbegrijpelijk de wereld is. Dat we door alle nadruk op zelfoptimalisatie zijn gaan denken dat er iets mis is met onszelf als we het niet redden.
Maar de mensen op de zolderkamertjes kunnen of willen zich niet conformeren aan de ‘werkelijke’ wereld. Zij doen niet mee aan de gekte, aan de ratrace waar we met zijn allen in zitten. ‘Misschien bevindt zich wel iemand op een zolderkamertje die meer betekenis te bieden heeft, dan wij allemaal bij elkaar’, zo schrijft ze. Enfin, ik ga niet het hele artikel over typen, haar punt is wel duidelijk, denk ik.
Depressief in de ratrace
Het artikel bleef een beetje hangen. Misschien voelde ik me wel aangesproken, omdat ik het zelf ook niet altijd goed weet en veel zelfhulpboeken in de kast heb staan. Of misschien omdat ik als holistisch masseur veel mensen zie die last hebben van een burn-out, niet goed weten hoe ze zich staande moeten houden in een maatschappij waarin zo veel (van het hoofd) gevraagd wordt.
Een lange tijd heb ik mezelf verstopt (op mijn fictieve zolderkamertje). In mijn gedachten, in mijn dagboeken, gelovend in al mijn negatieve verhalen. Opgedaan in de ratrace. (Niet suggererend dat alle schrijvers en kunstenaars op zolderkamers depressief zijn)
Na meerdere depressies, waarin ik veel therapeuten heb gezien en verschillende medicatie heb gehad, miste ik toch wat in de hulpverlening. Het was vooral “hoofdwerk”. Pas nadat ik kennis had gemaakt met lichaamswerk, voelde ik hoe belangrijk mijn gehele lijf was in het herkennen van signalen over hoe het met mij ging. Maar ik heb zelden geleerd ernaar te luisteren. Vaak zeggen mensen dat je je niet moet aanstellen, zet je er overheen. Hup niet lullen, maar poetsen! Gewoon blijven ademen… om zichzelf alleen maar voorbij te blijven lopen en steeds zieker te worden. Druk zijn lijkt de norm. Een lege agenda? Dat kan toch niet?! Hoe hoger de genoten opleiding, hoe meer je ertoe doet. En zo is de ‘werkelijke’ wereld schijnbaar, anders doe je niet mee.
Maar is dat zo?
Een andere manier om in de ratrace te staan en beetje bij beetje bij te sturen
Nu ik steeds beter ben afgestemd op mijn lijf, op mijn gevoel, beter in de gaten krijg hoe bepaalde mechanismes mijn gedachten sturen, hoe minder ik geneigd ben om eraan mee te doen. Al ben ik me ervan bewust dat dit proces waarschijnlijk mijn leven lang duurt. Het leven is altijd in beweging. Nieuwe situaties bieden dan ook weer nieuwe wegen om te bewandelen, dus ook weer nieuwe valkuilen om in te vallen.
Mindfulness op korte en lange termijn
Toen ik bijvoorbeeld net klaar was met mijn commerciële opleiding en een baan vond in de sales, dacht ik echt “nu ga ik het maken, nu stel ik wat voor!”. Maar dat bleek een wassen neus. Het was keihard. Er stond een stoplicht op de afdeling om te laten zien hoe goed je het als team deed, er was een concurrentiestrijd tussen collega’s onderling en er werden niet altijd even fraaie tactieken gebruikt om mensen te overtuigen om toch een product of dienst af te nemen. Elke ochtend dat ik naar het werk ging had ik een blok beton in mijn maag. Iedere keer dat ik de telefoon oppakte klopte mijn hart in mijn keel. En steeds als mijn manager op mijn bureau klopte en vroeg waarom ik niet aan het bellen was, wilde ik er het liefst ver onder kruipen. Duidelijker kon mijn lijf toch niet zijn?! Ik was al een beetje bekend met mindfulness en kon mezelf rustig houden. Als ik me maar op mijn ademhaling bleef focussen, dan raakte in ieder geval niet in paniek. Maar het heeft me nog meer geholpen dan alleen op de korte termijn.
Op de lange termijn doen bewustwordingsoefeningen nog veel meer voor je. Het is niet zo dat je door mindfulnes alles maar moet accepteren zoals het komt of dat je na een half uurtje mediteren nog meer werk zou moeten verstouwen of kunt zijn in een relatie die niet goed voor je is. Nee, het helpt juist helder te krijgen wat iets met je doet. Is het helpend of gezond voor je of voel je juist pijn, twijfel of verdriet? Door alles te voelen, ook alle ongemakken, kan er ineens een inzicht of oplossing verschijnen. Kun je een keuze maken: ja zeggen tegen datgeen wat goed voor je voelt of nee tegen iets dat niet helpend voor je is.
In de situatie van mijn baan in de sales worstelde ik met allerlei gevoelens en vragen. Ik voelde me zo vreselijk, maar ik verdiende wel goed. Moest ik niet gewoon doorzetten? En wat als ik nou niet snel een andere baan vond? Wilde ik wel voor zo’n bedrijf werken en op die manier met mensen omgaan? Uiteindelijk heb ik ervoor gekozen om ermee te stoppen. Dit voelde niet als een nederlaag, maar echt als een opluchting.
Instagrammable mindfulness en yoga
Naar mijn idee leven velen die in die ratrace zitten, vooral in hun hoofd. Als ze al aan yoga of mindfulness doen, lijken ze niet het pad te bewandelen dat er eigenlijk voor bedoeld is. Misschien zelfs meer als uiterlijk vertoon, omdat het ‘hip’ is. In een strak lijf in een hip yogapakkie met een “duckface” een selfie nemen en dan op Instagram plaatsen. Om er vervolgens stress van te krijgen dat je niet genoeg “hartjes” krijgt. Sommigen lijken aan yoga of mindfulness te doen om vervolgens nog meer te kunnen verstouwen, nog meer te accepteren en uiteindelijk nog zieker te worden. Om dan raar op te kijken dat het allemaal niet gewerkt heeft. Dat ze nog steeds niet geluk en vervulling kunnen ervaren. Dus in zo verre kan ik de schrijfster van het opiniestuk wel volgen. Maar…
Als je het pad bewandelt, zoals het naar mijn idee tenminste bedoeld is, en naar de lange termijn kijkt, dan zal je opmerken dat je lijf je vraagt om andere keuzes te maken. Dat het bijvoorbeeld niet aan jou ligt dat je de werkdruk niet aan kunt, maar dat het misschien wel onmogelijk is wat er van jou gevraagd wordt. En daarom dus beter je grenzen kunt gaan aangeven of naar iets anders uit kunt kijken. Hoe spannend ook. Misschien kom je wel tot het besef dat het prettig is dat je partner je financiële zekerheid geeft, maar dat het gemis van warmte, genegenheid en liefde uiteindelijk veel zwaarder weegt. Of dat je je bewust wordt dat je eetpatroon vooral lekker, maar destructief voor je is.
Holistisch arts Juriaan Galavazi heeft interessant artikel geschreven over mindfulness en hoe het een bittere pil kan zijn als het als ‘quick fix’ wordt gezien.
Hoe dichter je bij jezelf blijft hoe beter voor de wereld
Ik denk dat het niet heel makkelijk is om uit de ratrace te komen, maar ik zie wel steeds meer mensen om me heen die zich afvragen of hetgeen wat ze doen, wel voldoening geeft of goed is voor hun hele zijn. Is elke dag vlees eten nou wel zo gezond voor zowel mezelf als het milieu? Word ik er echt blij van om maandelijks goedkoop te shoppen bij de Primark of Action, waar andere mensen en het milieu misschien de dupe van zijn? Ik zie mensen die stoppen met hun reguliere baan, in het diepe springen en doen wat ze blij maakt, ook al verdienen ze misschien minder. Mensen vragen ze zich steeds vaker af of hetgeen wat ze geloven wel waar is. Alle input die tegenwoordig op ons afgevuurd wordt doet ons geloven dat we het niet waard zijn, niet mooi genoeg zijn, maar pas als we product x of y hebben…. Mensen gaan steeds vaker binnen zichzelf kijken, maken andere keuzes en zetten daarmee veranderingen in gang. Niet omdat de ratrace dat van ze eist, maar vanuit een innerlijke drive. De betekenis economie krijgt zo steeds meer vorm.
Ik heb echt het idee, misschien zelfs wel het geloof, dat hoe dichter mensen bij zichzelf blijven en keuzes maken waarbij ze zichzelf in acht nemen, vanuit pure eigenliefde (niet te verwarren met egoïsme of narcisme), dat dit uiteindelijk milieu, mens en dier ten goede zal komen…als we alles maar durven te voelen.
Zo, nu weer verder genieten van mijn verlof 🙂
0 Reacties